ความเป็นมาด้านสมาร์ทกริด
ความเป็นมาการพัฒนาระบบโครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะของประเทศไทย
- กระทรวงพลังงาน โดยสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) ได้ให้ความสำคัญต่อการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริด (Smart Grid) โดยได้ดำเนินการศึกษา และติดตามความก้าวหน้า รวมทั้งทิศทางการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของโลกตั้งแต่ต้นปี 2554
- สนพ. ได้ดำเนินการผลักดันให้มีการจัดทำนโยบายการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดอย่างเป็นรูปธรรม โดยได้จัดประชุมหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2554 เพื่อหารือแนวทางการจัดทำนโยบายการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริด
- คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) ในการประชุมเมื่อวันที่ 31 มกราคม 2555 มีมติแต่งตั้งคณะอนุกรรมการเพื่อศึกษาและจัดทำร่างแผนการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทย ต่อมาคณะอนุกรรมการฯ ในการประชุมเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2556 ได้เห็นชอบร่างแผนแม่บทการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทย
- สนพ. ได้ดำเนินการทบทวนแผนแม่บทการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทย เพื่อให้ระยะเวลาของแผนฯ สอดคล้องกับแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศไทย พ.ศ. 2558 – 2579 (PDP2015) ก่อนนำเสนอคณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ และคณะรัฐมนตรี พิจารณาให้ความเห็นชอบ
- คณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ ในการประชุมเมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2558 ได้พิจารณาแผนแม่บทการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทย พ.ศ. 2558 – 2579 และมีมติ ดังนี้
- 1) เห็นชอบแผนแม่บทการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทย พ.ศ. 2558 – 2579 และมอบหมายให้กระทรวงพลังงาน กระทรวงมหาดไทย คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย การไฟฟ้านครหลวง การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค และหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องรับไปดำเนินการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดตามแผนแม่บทต่อไป ทั้งนี้ จะต้องคำนึงถึงความคุ่มค่าของการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดและให้มีผลกระทบต่อภาระค่าไฟฟ้าของประชาชนให้น้อยที่สุด
- 2) มอบหมายให้กระทรวงพลังงาน โดยสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน และการไฟฟ้าทั้ง 3 แห่ง จัดทำแผนปฏิบัติการการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริด เพื่อใช้ในการขับเคลื่อนการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริด และให้นำเสนอคณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงานพิจารณาอนุมัติในรายละเอียดต่อไป
- คณะรัฐมนตรี (ครม.) ในการประชุมเมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2558 มีมติเห็นชอบแผนแม่บทการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทย พ.ศ. 2558 – 2579 ตามมติคณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติเมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2558
ปัจจัยการขับเคลื่อนการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทย
การจัดทำแผนแม่บทการพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศไทยได้ดำเนินการบนพื้นฐานของการพิจารณาเพื่อให้การพัฒนาระบบโครงข่ายสมาร์ทกริดของประเทศสามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในปัจจุบันได้อย่างมีประสิทธิภาพ รองรับการพัฒนาด้านพลังงานในระยะต่อไปได้อย่างยั่งยืน และมีความสอดคล้องกับนโยบายของภาครัฐ โดยมีปัจจัยขับเคลื่อน 3 ด้าน ดังนี้
- สภาพปัญหาในปัจจุบันของระบบโครงข่ายไฟฟ้าของประเทศ ได้แก่ (1) ความต้องการความน่าเชื่อถือของระบบไฟฟ้า และคุณภาพของพลังงานไฟฟ้า (2) ความต้องการพลังงานไฟฟ้าที่เพิ่มสูงขึ้นจากการพัฒนาด้านเศรษฐกิจและสังคม (3) ปริมาณเชื้อเพลิงฟอสซิลที่ใช้ในการผลิตไฟฟ้าเหลือน้อยลง และ (4) ปัญหาการไหลย้อนกลับทิศทางของพลังงานไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนในระบบไฟฟ้า
- แนวโน้มทิศทางการพัฒนาด้านพลังงานของโลกและของประเทศไทย ได้แก่ (1) การพัฒนาระบบไฟฟ้าแบบกระจายศูนย์ (Distributed Generation: DG) (2) การรักษาสิ่งแวดล้อมควบคู่กับการพัฒนาด้านพลังงานอย่างยั่งยืน (3) การพัฒนารถยนต์ไฟฟ้า (Electric Vehicles: EVs) ที่จะมีในอนาคต และ (4) การเชื่อมโยงระบบไฟฟ้ากับประเทศเพื่อนบ้าน (ASEAN Power Grid / GMS Power Trade)
- นโยบายการพัฒนาของภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับด้านพลังงาน ได้แก่ (1) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (2) แผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศไทย พ.ศ. 2558 – 2579 (PDP2015) (3) แผนอนุรักษ์พลังงาน 20 ปี พ.ศ. 2554 – 2573 (Energy Efficiency Development Plan: EEDP) และ (4) แผนพัฒนาพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก (Alternative Energy Development Plan: AEDP)
